Myanmar - Guido Vervoort

Samen met Liesbet Bielen en Jolien Laenen vertrek ik dinsdag elf oktober naar het cultureel centrum Hasselt. We gaan naar een lezing van Guido Vervoort met  veel verwachtingen. Hij vraagt acht euro inkom voor een lezing van 20u00 tot 22u30, dat zal zeker de moeite zijn. 

Liesbet heeft moeite met parking te vinden, dus we komen als laatste de zaal binnen. We nemen plaats in het midden van de zaal, afwachtend wat er zal gebeuren. Ik heb me thuis al een beetje ingelezen, zodat ik goed kan volgen. 

Een man, blijkbaar Guide Vervoort, begint te vertellen. Hij vertelt heel beknopt over de geschiedenis van Myanmar. Na drie minuten is zijn verhaal al tot een einde gekomen. Hij sprak tijdens zijn drie minuten vaak over een reportage. Dus krijgen we dan nu een reportage te zien? Spannend!

Guido loopt naar het midden van de tribune, we denken toch dat het Guido is, hij heeft zichzelf nog niet voorgesteld aan het publiek. Hij zet zich neer en er verschijnt een klein beeld op het grote witte scherm vooraan.

‘Nu zal de film beginnen’ denk ik, maar er volgt iets heel anders. We krijgen een foto te zien en nog een foto en nog een en nog veel meer foto's. Guido en een vrouw geven ondertussen commentaar bij de foto’s. Hieronder vind je het programma van de avond.

Jolien, Liesbet en ik vertrekken in de pauze van de ‘rapportage’ naar huis. Wat heb ik bijgeleerd over Myanmar:

• Er zijn veel tempels,
• Teakhout is hun belangrijkste exportproduct,
• Tempels worden gemaakt van teakhout bezet met bladgoud,
• In elk dorpje is er een pottenbakker,
• Boeddhistische monniken kan je herkennen aan een kaal hoofd en een roze gewaad

Voilà, dit heb ik onthouden van een anderhalf uur lange uiteenzetting. Hopelijk kan het internet mij meer informatie geven over Myanmar, het vroegere Birma.

Myanmar is een land in Azië, sinds 2010 heet het officieel Republiek der Unie van Myanmar, daarvoor heette het Birma.

De hoofdstad van Myanmar is Naypyidaw, maar veel landen beschouwen Rangoon nog als hoofdstad. Tot op heden is Rangoon ook de grootste stad van Myanmar, maar Naypyidaw is tot nieuwe hoofdstad verkozen vanwege zijn strategische ligging in het midden van het land.

Myanmar grenst aan Thailand, Laos, China, India en grotendeels aan de Indische oceaan.  

Geschiedenis in een notendop

Myanmar was vroeger een Britse Kolonie. Het lag strategisch heel geschikt voor Groot-Brittannië. De schepen van de Britten konden gemakkelijk aanmeren aan de grote kustlijn van Myanmar. De kolonisatie heeft zeker zijn invloeden achtergelaten. Op de rivieren in Myanmar varen nog steeds de oude plezierschepen.

In 1948 wordt Birma onafhankelijk, na een Japanse bezetting tijdens de Tweede Wereldoorlog. Een Democratie ontstaat. Door economische instabiliteit, binnenlandse conflicten en politieke stromingen vervalt het land. Als gevolg pleegt de junta een militaire coup. Ze nemen al de macht over en nationaliseren alles. Dit wil zeggen dat niets meer het land binnen of buiten mag. Bezoekers krijgen een visum van maximum één week. Het land sluit zich af van de buitenwereld. Enkele jaren later volgen de eerste opstanden tegen de junta hun beleid. De economie gaat er onderdoor. Enkel met de buurlanden verhandelt Myanmar producten.

Junta, met in het midden leider Ne Win

Een nieuwe coup vindt plaats, deze keer door een groep militairen die zichzelf SLORC noemen. Ze proberen de democratie te herstellen tot ongenoegen van de Junta. 

Verkiezingen worden gehouden, maar de junta verwerpt de uitkomst en neemt de macht weer over. Ze regeren met een dictatuur. Alles wat tegen hun principes in gaat, wordt met geweld tegengegaan. De mensen mogen niets zeggen wat tegen de Junta is, maar wel als ze het akkoord zijn met de junta.

De militairen van de junta worden door iedereen gevreesd. Ze dwingen mensen in dorpen te werken aan bruggen en wegen zonder enig loon, slaafarbeid met andere woorden. Daarbij moeten de mensen verhuizen als ze te ver van mekaar wonen. De militairen willen een oogje houden op iedereen, ondertussen zijn ongeveer twee miljoen mensen verhuist. Als de burgers protesteren, dan branden de militairen hun dorp volledig af.

Mensenrechtenorganisaties worden op een afstand gehouden door een isolatie van het land. Niemand van de internationale pers mag het land binnen. De bevolking is niet gelukkig met de junta en probeert Myanmar uit te vluchten. 

In Thailand worden ze opgevangen in kampen, maar ze worden niet erkend als vluchtelingen. Ze krijgen geen hulp van hulporganisaties en moeten voor alles zelf zorgen. De vluchtelingenkampen vormen zich de laatste tijd om tot dorpen. Dokters hebben praktijken, boeren vee en groenten, waterputten en nog veel meer. Om voor drinkwater te zorgen, liggen er hele lange waterslangen vanaf het dorp tot aan de waterbronnen in de bergen. Met een manueel pompensysteem krijgen ze het water van de bergen tot in hun dorp.

Alles in de dorpen is gemaakt om snel af te breken en mee te nemen. In de nacht sluipen juntamilitairen de grens over en vallen de vluchtelingen aan. De vluchtelingen zijn nooit helemaal veilig.

Vanaf 2007 nemen de boeddhistische monniken het protest op zich. Na zoveel jaren militair bewind, moet er een einde aan komen. Monniken zijn hoog aangeschreven bij het volk. Ze houden geweldloze optochten, verlangend naar een democratisch bestuur. Burgers lopen met de monniken mee tijdens de optochten, om hun te steunen en lijfelijk te beschermen tegen het leger van de junta. 

In 2009 treedt Ne Win, de leider van de junta af. Hij is 87 jaar en weet zich niet meer te verweren tegen de monniken hun protest.

Door druk van de monniken en internationale druk, treedt er in 2011 een nieuwe grondwet in werking. Formeel maakt dit een einde aan het militaire bestuur, maar nog niet informeel. Veel ex-militairen van de junta zetelen nu in het parlement. Veel verandering wordt er niet verwacht.

Armoede?

Één derde van de mensen in Myanmar leeft onder de armoedegrens. De junta wordt beschouwd als de oorzaak van de armoede. Ze hebben de economie verwoest door hun isolationisme. De regering zat zwaar in de schulden en heeft de spaargelden van de inwoners gebruikt om hieruit te komen. De bevolking komt hierdoor zwaar in de problemen. Enkele westerse ondernemingen die nog in Myanmar bleven, hebben het land al verlaten door de hoge brandstofprijzen. 

Vreemd genoeg beschikt Myanmar over schatten, zoals jade en robijnen. De schatten worden echter geëxporteerd naar de buurlanden met een winst voor een beperkt groepje zakenmensen.

De gewone burger overleeft grotendeels van landbouw. Ze telen rijst, maïs en suikerriet. Anderen houden zich bezig met kappen van teakhout. Voor veel mensen is dit niet genoeg om te overleven.

In vergelijking met andere Aziatische landen is Myanmar stil blijven staan. In India en China is de economie volop aan het groeien. De grootsteden worden volgebouwd met wolkenkrabbers en fabrieken. In Myanmar is dit niet het geval, weer te danken aan het slechte economische beleid onder de junta.

Rampen

Alsof het er nog niet erg genoeg aan toe gaat in Myanmar, wordt het land de laatste jaren geteisterd door natuurrampen. In 2008 raast de cycloon Nargis over het land. Meer dan honderdduizend mensen sterven en meer dan anderhalf miljoen mensen hebben hulp nodig. Door de slechte infrastructuur en instabiliteit van het land komen de hulporganisaties traag op gang.

Drie jaar later in 2011 is het land nog niet hersteld van de cycloon, maar het noodlot slaat weer toe. Twee grote aardbevingen van een kracht van 7.0 op de schaal van richter treffen Myanmar. De schok heeft voor veel slachtoffers gezorgd. Wat in 2007 opgebouwd is door hulporganisaties, is nu weer afgebroken. De moed van de inwoners zakt hun in de schoenen. Nu nog zijn de restanten van de aardbeving zichtbaar. De hulpverlening in Myanmar kwam heel moeizaam op gang.

Geloof

In zo’n zware tijden klampen mensen zich vast aan geloof. In Myanmar is de meest voorkomende godsdienst boeddhisme. Denk maar even terug aan de monniken die tegen de junta optochten houden.

Elke man moet in Birma twee maal voor zes maanden naar een boeddhistische tempel gaan om als monnik te worden opgeleid. Ze leren dan de tradities en waarden van een monnik.

Het boeddhisme behoort tot de vijf wereldgodsdiensten. Zoals in het Christendom de paus de hoogste functie bekleed, is er in het boeddhisme de Dai la Lama. De monniken bekleden ongeveer dezelfde functie als de priesters in het Christendom.

De Dai la Lama hecht veel belang aan vechten zonder wapens. Hij gelooft dat de mensen alles kunnen oplossen met converseren.

Veel meer valt er volgens mij niet over Myanmar te vertellen.  Heb je meer interesse? Neem dan zeker een kijkje op de blog van Liesbet Bielen en Jolien Laenen.